ابوبکر محمد ابن فورک اصفهانی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 4 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(ح 406 -330 ق)، متكلم، محدث و فقیه شافعى. در اصفهان متولد شد. همراه باقلانى واسفراینى نزد ابوالحسن باهلى كلام خواند. براى تكمیل كلام و شنیدن حدیث به بصره، بغداد، رى و نیشابور سفر كرد. در كنار خانقاه پوشنجى، در نیشابور به تدریس پرداخت. در 406 ق محمود غزنوى او را به غزنین فراخواند تا با كرامیه آن شهر یعنى پیروان ابوعبداللَّه محمد بن كرام كه معتقد به جسمیت و فرق بین صفات و ذات الهى بودند، مناظره كند. وى به آسانى در مناظره پیروز شد، اما گویند كه در راه بازگشت وى را به زهر كشتند. ابن‏فورك براى بسط كلام اشعرى در خراسان بسیار كوشید. ابوالقاسم قشیرى از برجسته‏ترین شاگردان او بود. ابوبكر بیهقى و قشیرى از وى روایت كرده‏اند. مدفن وى محله‏ى حیره نیشابور مشهور است. ابن‏عساكر تصنیفات وى را در اصول دین و اصول فقه و معانى قرآن بالغ بر صد اثر مى‏داند. از آثار او: «مشكل الحدیث و غریبه»؛ «النظامى»؛ «الحدود»؛ «اسماء الرجال»؛ «التفسیر»؛ «حل آیات المتشابهات».